Modern Müzik Tarihinden 250 Albüm kitabıyla 19. yüzyıl sonundan günümüze kadar gelen süreçte modern müziğin öyküsünü, albümlerden örneklerle okuyucuya sunan müzisyen ve müzik yazarı Mustafa Şardan, 2010-2019 yılları arasında yayınlanmış hip-hop’tan punk’a, elektronikten indie’ye farklı türleri içinde barındıran, unutulmayan albümleri birbabaindie.com okuyucuları için derliyor.
Her çarşamba, 2010’lardan Albümler ismiyle yayınlanan seride ilk albüm incelemesi 2010-2015, ikinci inceleme ise 2015-2019 yılları arasında yayınlanmış albümler arasından seçiliyor.
DIIV – OSHIN (26 HAZİRAN 2012)
Albüm kapak çalışması: 1886 ile 1966 yılları arasında yaşamış Kanadalı İnuit* sanatçı Kiakshuk’a aittir. 1960’lı yıllara ait bu çalışma Cape Dorset denen Kanada’nın kuzeyinde yer alan küçük bir İnuit bölgesinde Avrupalı bir sanatçı tarafından 50’li yıllarda açılmış stüdyodan çıkmadır1.
Beach Fossils’ten Zachary Cole Smith tarafından kurulan New York çıkışlı DIIV, ismini her ne kadar Nirvana’nın Dive parçasından alıp sonra modifiye etse ve debut’su Oshin’den Doused’ın müzikal yapısı, atmosferi ve klibi sebebiyle insanı 21. yüzyılın Smells Like Teen Spirit’ini dinliyor hissine kaptırsa da aslında yaptığı müziğin Nirvana ile pek de alakası yok. Oshin’de gördüğümüz indie rock/dream pop ile özellikle davul-bas paslaşmalarında yoğun hissedilen post-punk’ın iç içe geçmiş birleşimi. Post-punk revival diye bence yanlış tabire kurban gitmiş gruplardan çok ayrı bu türlerin gerçek bir harmonizasyonu mevcut. Sanki Smith’in kafasında kurguladığı formül Beach Fossils’teki naif indie elementleri ile güçlü post-punk yapılarını birleştirerek dinamik kompozisyonlar üretmek olmuş. Aşırı dozda kullanılan delay, reverb, vb. gitar/vokal efektleri ve müziği domine eden dalgalı melodilerin etkisiyle de temelde dream pop ve ucundan shoegaze’in varlığını da vurguluyor.
Esasen Oshin’i bu kadar güzel yapan şey bahsettiğim formülizasyondan önce içindeki şarkıların çok güzel olması. Bu şarkıların hardcore punk, surf veya synth pop versiyonları yapılsa yine akılda kalıcı, loop’a atılası olurlar. Güzel yazılmış parçaları alışılmışın dışında tekniklere ve bakış açılarına maruz bırakınca tadına doyulmayan, unutulması güç özgün sesler ortaya çıkıyor. Tıpkı Loveless albümü gibi.
Albümün tüm şarkılarını Smith yazmış ve kaydetmiş. Bu açıdan Smith’in müzikal anlayışının, vizyonunun, etkilenimlerinin baskın şekilde yansıdığı bir albüm. Smith albüm için insanların dikkatini kısa sürede çekmem gerekiyordu o yüzden akılda kalıcı, ilk dinleyişte kendini sevdirecek pop parçaları yaptım demiş. Özgünlüğü yaratmak anlamında ise spesifik bir gitar tonu yaratma üzerine kafa yorduğundan bahsetmiş2. Albümü kaydettiği dönem ilham kaynaklarından biri olarak bahsettiği – Baba Salah gibi isimlerin başını çektiği – Malili müzisyenlerin çalışmalarıyla haşır neşir olan Smith3, özgün gitar sesleri yaratırken Mali müziği ile indie rock eksenini birleştirebilecek denemelerde bulunmuş.
Dürüst olmak gerekirse bu albüm çıktığında dream pop, post-punk alanlarında yeni bir majör grup mu doğuyor diye düşünmüştüm. İkinci albümü ile bu fikrimi tamamen yok etmediyse de üçüncü albüm Deceiver ile bu fikri tuvalete atıp sifonu çektiğimi söylemeyeliyim. Bu açıdan Oshin’in gözümde DIIV’dan daha büyük olduğunu belirtmeliyim.
Referanslar:
1. https://twelvmag.com/music/diiv
2. http://diymag.com/archive/diiv-there-are-huge-huge-sacrifices
3. http://www.theowlmag.com/features/exclusive-interview-diiv/
* Kanada Eskimo’ları Eskimo kelimesini (çiğ et yiyen anlamına gelmekte) ırkçı bulduğu için İnuit ifadesi kullanılmıştır.
SONS OF KEMET – YOUR QUEEN IS A REPTILE (30 MART 2018)
Albüm kapak çalışması: Güney Afrikalı sanatçı Mzwandile Buthelezi’ye aittir1.
Sons of Kemet, 2010’lu yılların ikinci yarısında Birleşik Krallık’ta şahlanan cazın yeni yüzünün en etkili oyuncularından. British Invasion diye tabir edilen bu açık fikirli yeni caz hareketi Moses Boyd, Ezra Collective, Nubya Garcia gibi birçok ismi içeriyor. DJ, şirket sahibi ve programcı Gilles Peterson’a göre; Manchester’da bir gece kulübünde caz açtığınızda gençlerden alacağınız tepki 10 yıl öncesine göre çok daha iyi ve her ne kadar ABD’de de Kamasi Washington gibi isimlerle bir tür caz rönesansı yaşanıyorsa da Birleşik Krallık’ta olan, eski müziği yad etmek ve tekrar icra etmekten öte, yeni bir şeyler eklemek üzerine ve Sons of Kemet’in kurucularından Shabaka Hutchings bu zengin sahnenin lideri2. Hutchings, Sons of Kemet dışında elektronik ve sayk elementler ile cazı birleştirdiği The Comet is Coming ve Güney Afrikalı müzisyenlerle çaldığı Shabaka & Ancestors gibi oluşumlarla son yıllarda caz alanındaki en önde isimlerden.
Mercury Ödülü adayı üçüncü stüdyo albümü Your Queen is a Reptile’ı Charles Mingus, John Coltrane, Sun Ra gibi efsaneleri barındıran köklü plak şirket Impulse! üzerinden yayınlayan ve saksafon/klarinet, tuba ve iki davuldan oluşan pek alışılmamış bir kurulum ile müzik yapan dörtlü, her şarkının Afrika diasporasından bir kadın figüre dayandığı albümde; geleneksel caz müziği afro-beat, dub, kalipso, jungle, hiphop, spoken word gibi elementlere bulayarak fevkalade bir Afro fütürizm örneği sunuyor. Hutchings kompozisyonun temel çerçevesini oluşturduktan sonra her bir grup üyesi kendi yaratıcı yolculuğu ve etkilenimleri dahilinde yorum katarak müziği belli bir noktaya taşıyorlar3.
Bu albüm sizi sadece adadaki bu yeni caz çılgınlığını veya Afrika’yı, Karayipler’i keşfetmeye teşvik etmiyor aynı zamanda emprovize mantığa dayalı sofistike tınılar sunarak kulaklarınızı eğitiyor.
İki önceki paragrafta kalipso demişken, memleketimizde kalipso’nun kralı olarak tanınmış ve 2017 yılında hayatını kaybetmiş Metin Ersoy’u anmadan da olmaz.
Referanslar:
1. https://thevinylfactory.com/news/sons-of-kemet-your-queen-is-a-reptile/
