Modern Müzik Tarihinden 250 Albüm kitabıyla 19. yüzyıl sonundan günümüze kadar gelen süreçte modern müziğin öyküsünü, albümlerden örneklerle okuyucuya sunan müzisyen ve müzik yazarı Mustafa Şardan, 2010-2019 yılları arasında yayınlanmış hip-hop’tan punk’a, elektronikten indie’ye farklı türleri içinde barındıran, unutulmayan albümleri birbabaindie.com okuyucuları için derliyor.
Her çarşamba, 2010’lardan Albümler ismiyle yayınlanan seride ilk albüm incelemesi 2010-2015, ikinci inceleme ise 2015-2019 yılları arasında yayınlanmış albümler arasından seçiliyor.
VIJAY IYER TRIO – ACCELERANDO (24 ŞUBAT 2012)
Albüm kapak çalışması: Vijay Iyer daha önceki üç albümü Historicity, Solo ve Tirtha’da olduğu gibi bir kez daha Hint asıllı Britanyalı heykeltraş Sir Anish Koopar’a ait tasarımlardan birinin fotoğrafını albüm kapağında kullanıyor1.
Hint asıllı Amerikalı piyanist, besteci, prodüktör Vijay Iyer yanına kontrbasta – Portishead’den Dave McDonald’dan The Violent Femmes’den Gordon Gano’ya kadar farklı janralarda müzisyenlerle çalışmış ve sayısız caz oluşumunda yer almış – Stephan Crump’ı; davulda ise – Steve Coleman, Chick Korea, Ambrose Akinmusire gibi önemli isimlerle çalışmış, efsane isim Roy Haynes’in torunu – Marcus Gilmore’u alarak Historicity albümündeki üçlüyü bir kez daha bir araya getiriyor.
Vijay Iyer’ın çıkardığı albümler içinde favorim konumundaki çalışmada yaratıcılığın körüklediği dinamizm ve kompleks yapıların titizlikle dizimini düşündüren şarkılar, enstrümanların kendi içinde tatlı bir rekabet içinde olduğu, heyecan verici bir yarışı anımsatıyor. Ruhtan ödün vermeyen bu matematiksel ve öngörülemez tutumdan ilkini Vijay Iyer’ın Yale Üniversitesi’nden henüz 20 yaşında matematik ve fizik çift anadal ile mezun olduğunu öğrendiğimden beri daha fazla hisseder oldum. İkincisinde ise belki de Iyer’ın hiç piyano eğitimi almayıp kulaktan, kendi kendine enstrümanı keşfetmesinin etkisi vardır. Bu noktada emprovizasyon ile ilgili söylediklerini bilerek albümü dinlemek daha anlamlı olacaktır: “Eğer doğaçlama yapacaksan ve kulaktan çalamıyorsan o zaman çaldığın yalnızca önceden öğrendiklerindir; gerçekleşene cevap vermiyorsundur, hatta kendine bile”2.
Ortalama bir albümün bile benim gibi dışardan bir göz tarafından yeterince şık algılandığı caz dünyasında zeki, içten ve parıltılı duran bu iş, küçüklüğünden beri caz müziğin içinde olan dinleyiciler veya müzisyenler için ne ifade eder kestiremiyorum fakat benim gibi farklı türlere açık insanlar için tecrübe edilmesi gereken bir çalışma.
Caz müziğin kendi içinde ayrı bir dünyası var ve kolaylıkla aşina olunabilen rock, elektronik, hiphop gibi türlerden farklı olarak uyum sağlayabilmek ve sağlıklı değerlendirebilmek için ciddi birikimin gerektiği bir alan. Bu yüzden caz izole olmayıp, büyüyebilmek, güncel müziğin görünür parçası olabilmek için – 70’lerin başında fusion ile olduğu gibi – diğer türlerle ortak noktalar yaratarak entegre ve değişime açık olmak zorunda. Çünkü sistemin ne böyle bir ihtiyacı ne de bunu başarma kapasitesi mevcut.
References:
1.https://www.nytimes.com/2012/03/15/arts/music/accelerando-by-the-vijay-iyer-trio.html
2.http://improvisedoutside.blogspot.com/2012/11/interview-with-vijay-iyer.html
PREOCCUPATIONS – VIET CONG (20 OCAK 2015)
Albüm kapak çalışması: War on Drugs, Kevin Morby, Sharon Van Etten, Luke Temple gibi isimlerin albüm kapaklarında da imzası bulunan fotoğraf sanatçısı ve Rus Dili ve Edebiyatı bölümünde yardımcı doçent Dustin Condren’e aittir1. Fotoğraf alanında The Wire, Matador Records, Atlantic Records, Rough Trade gibi çeşitli şirketlerle çalışmış, fotoğrafları The New York Times, The Guardian, Bild gibi birçok gazetede ve NPR, Noisey, Pitchfork, vb. online dergilerde yer bulmuştur.
Kanadalı post punk/indie rock dörtlüsü Women’ın, gitarist Chris Reimer’in ölümüyle 2012’de dağılmasının ardından gruptan Matt Flegel ve Michal Wallece’ın kurduğu Preoccupations esasen başta The Viet Cong were always bad ass in the movies fikrinden ortaya çıkarak2 Viet Cong ismiyle kurulmuş ve albüm de Viet Cong adıyla çıkmıştı. Vietnam Savaşı’nda kurulmuş Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi’ne karşılık gelen Viet Cong ismi grubun bilmediği rahatsız edici politik anlamlar taşıdığı için bazı konserlerinin iptal edilmesinin yanında3, Flegel 2015 tarihli bir röportajda verdikleri her konserde nefret maili aldıklarını söyleyerek durumun daha net idrak edilmesini sağlamıştı4. Dolayısıyla, grup 2016 yılı itibariyle kariyerine Preoccupations ismiyle devam etmekte.
Grubun debut’unda, 70’ler sonu 80’ler başı post-punk altın çağından çıkma çalışmaların gücünde bir müzikalite sunulurken, prodüksiyon açısından ise zamanı takip eden modern bir tutum benimsenerek oluşturulan kılıfın üstüne endüstriyel dokular inşa edilmiş. Bu dokular sizin terk edilmiş bir mekanın boşluğunda yankılanacak enstrümanların çıplak gürültüsünü, kasvetini ve keskinliğini hissetmeniz için oluşturulmuş gibi. Bir nevi nihilizmin ve mekanikliğin birlikteliği amaçlanmış.
Bu çalışma gösteriyor ki insanların post-punk yapmak istediğinde Joy Division’dan daha çok This Heat’ten etkilenmiş olmaları orijinal sesler üretebilmek adına faydalı ve bu sahne için sevindirici5.
Referanslar:
1.http://www.dustincondren.com/albums/rhqo1ecprfny5y38letpd4m90e7pff
2.https://imposemagazine.com/features/viet-cong-interview
4.https://www.theguardian.com/music/2015/feb/23/viet-cong-post-punk
5.https://www.londoninstereo.com/viet-cong-interview/
