Türkiye’de Hip Hop, serüvenine yeni başlamış bir kültür. 1970‘ lerde Amerika ‘da ortaya çıkan hip hop Avrupa’ya oradan da yirmi yıllık bir yolculukla Türkiye’ye ulaştı. Doksanlı yıllardan bu güne kendi içinde bir çok dinamik geliştirdi. Aslında bu kadar kısa bir zaman dilimi içerisinde bir müzik kültürünü içselleştirip, icra etmek cesaret isterken isyanın ritmik adı olan rap, yüksek bir ivmeyle hayatımıza girdi. Henüz icra edenlerin dışında dinleyicinin bunu kültür olarak benimsemesi bir tartışma konusu olsa da tesirli bir akım olarak Türk müziğinde yerini aldı ve müzik kültürümüzün çarklarından birini döndürüyor. Ancak Türkiye’deki birçok insan için bu türe ait parçalar uzay boşluğunda uçuşuyor. Onları dinleyerek yer çekimi alanına sokmak, Newton’ın elmasına çevirmek biraz da anlayabilmek için Kezzo ile yer altına davetliyim. Kezzo, asıl adı ile Hüsnü Doğan 1990 doğumlu. On yıldan uzun süredir rap müzik icra ediyor. On yıllık hikayesine altı underground albüm, birçok single ve düet çalışması sığdırmış. Şimdilerde Dayan adlı yeni single çalışması klibi ile birlikte dinleyicisiyle buluşacak. Kafamın İçi albümünden sonra yayınladığı Üstü Kalsın adlı single çalışmasından sonra rap komününe dalalım, yer altına inelim:
Rap müziğe müzisyen kimliğinizden sıyrılıp, dinleyici olarak bakarsanız Rap müziği nasıl tanımlarsınız ?
Özgür, açık sözlü, dinç bir karakteri var ve her insanın gerçekten kulak verip dinlediğinde kendinden bir şeyler bulabileceği bir müzik türü ve geniş bir kültüre sahip.
Peki Rap her zaman eleştirmeli mi?
Tabii ki hayır. Eğlendirmeli, düşündürmeli, hüzünlendirmeli… Bu yüzden bir önceki soruda dediğim gibi özgürdür, her şarkının belli bir teması yoktur, bir şarkıda birden fazla temaya değinilebilir.
Yeraltı nedir? Yeraltının Hip Hop kültüründeki yeri nedir?
Yeraltı kelimesi ve insanların kendini yer altında hissetme duygusu aslında bu kültürün temel yapı taşlarındandır. Bilinmemek, görünmezlik gibi… Çünkü genel anlamda yayın organlarında yer bulamıyordu son zamanlara kadar bu kültür ve kendi içinde bir network’ü vardı. Bu işle ilgilenen, Hip Hop kültürünün doğrularını savunan herkes yer altındaydı. Parçaları kasetlere çekip elden ele kopyaladılar, illegal yollarla cd’lerini satıp emeklerini paraya dönüştürdüler. Bir salonları olmadığı için dükkanlar kapandıktan sonra önlerindeki mermer kaygan zeminde dans ettiler. Eleştiri amaçlı yada sanat amaçlı duvarlara çok güzel resimler çizdiler yani üvey evlatken şu sıralar öz evlat olma yolunda ilerliyor bu kültür, yer altı Hip Hop kültürünün kendisidir.
Hip Hop 1970’lerin sonunda ortaya çıkan bir ekol ve diğer ekollerle karşılaştırdığımızda daha çok yeni. Sizce Hip Hop bu elli sene içerisinde olgunluk çağına erişebildi mi?
Fazlasıyla. Şu anda dünyada en fazla dinlenen müzik Hip Hop kültürünün bir parçası olan R
Rap ve R&B’dir. Fakat bu coğrafyada henüz olgunluk çağına yeni giriyor. Daha 17 sinde bir ergen.
Türkiye’de Hip Hop müziğin bir kültür olarak yaşanamamasının ve yavaş adımlarla ilerlemesinin sebepleri neler sizce?
Örf ve adetlerimizin hiçbir özgür düşünceye elverişli olmayışı maalesef cahillik, ön yargılar, empati kelimesinden haberi dahi olmayan insanların çoğunlukta olması.
Rap müzik ilerlemeye devam ediyor. Peki rap müzik ilerledikçe rapperlar yer altından kopuyorlar mı?
Fiziken kopuyorlar diyebiliriz. Hayat şartları kopartıyor zaten, bunu halen bir meslek haline getiremedik malesef bir kaç isim dışında. Şahsen ben rapçiyim diye düşünüp, hayatta kalacak kadar bir maddi varlık sağlayacağıma garanti gözüyle bakamıyorum. Tamamen duygusal yani bu durum. Ruhen yer altından koptuklarını zannetmiyorum.
Hip Hop kültürü Türkiye’de 90’ların ortasında ortaya çıktı diyebiliriz. Çoğu rap müzik sanatçısı aynı kasetler ve aynı isimlerden rap dinledi. Sizce Hip Hop kültürü şuan içinde bulunduğumuz teknoloji devrinde ortaya çıksaydı, Türkiye’de rap müziğin tanınması ve seyri nasıl olurdu?
Çok güzel bir soru! Bu sorudan dolayı teşekkür ederim öncelikle. Bunu kestirmek şöyle olurdu böyle olurdu demek zor açıkçası ancak daha çabuk yayılacağı, daha kaliteli soundlar çıkacağı kesin. Aslında bakarsanız, şahsen ben yaşadığımız o zorlukları seviyorum yani bol pantolon giydiğimizde insanların bakışlarını, dalga geçmelerini, kayıt yapacak studio bulamayışımızı, kendimize uygun beat (alt yapı) bulamayışımızı ve yapmayı bilmeyişimizi, bir şeyler öğrenmek için ona buna soruşumuzu, deneme yanılmayla öğrendiğimiz çoğu şeyi… Şahsen bana teknik açıdan çok fazla şey kattı bu teknolojik yoksulluk.
Parçalarınızı yaparken nelere dikkat ediyorsunuz?
Underground işler yaparken açıkçası sadece kulağa hoş gelmesine dikkat ediyordum. Yaptığım işler şu anda daha fazla insana ulaştığı için biraz kendimi sansürlüyorum, küçük yaştaki dinleyicilerimize kötü örnek olabilecek şeyleri yazmamaya, onları aydınlatıcı, doğru yol gösterici şeyler yazmaya, pek fazla argo kullanmamaya dikkat ediyorum. Tabii ki teknik açıdan da dikkat ettiğimiz onlarca şey var ama bunlar bizim mutfağımızda kalsın. Yaptığımız şeyi son haliyle servis ederken çok fazla elekten geçirmek zorunda kalıyoruz artık çünkü bu coğrafya enteresan bir coğrafya.
10 yıldır rap müzik icra ediyorsunuz. 10 yıl önceki ve şimdiki dinleyici kitlesi arasında nasıl farklar gördünüz?
Sayısal olarak şu anda daha fazla dinleyici var ancak bilinçli dinleyici mi? Zannetmiyorum. O zamanlar bir partide sahne yaptığımızda karşımızda bizi dinleyen insanların gözlerinden bu kültürü bildiklerini, yaşamasalar da bildiklerini anlayabiliyorduk. Şimdikilerde öyle bir durum yok. Ne Cartel’i biliyorlar ne de sonrasında gelenleri… Popüler kültüre malzeme olmak, uyutulmak bu olsa gerek. Bu sadece rap müzik dinleyicisi için geçerli değil. Bu ülkedeki müzik bilgisinin yetersiz olması ve insanların her yerde müzikle yaşayıp, araştırmaya gerek duymamalarıyla alakalı. Açıkçası trajikomik bir durum.
Rap müzik sanatçıları neden müzik şirketlerinden bağımsız çalışmayı tercih ediyor?
Aslında bağımsız çalışmaya zorlanıyor desek daha doğru. Çok sevdikleri pop müzisyenlerini bile istedikleri
şekillere sokmaya çalışan müzik şirketleri rap müzik sanatçılarını görmek dahi istemiyorlar. Oranı az olan takıma idda oynamak gibi bir şey. Son zamanda güçlenen sosyal medya her müzisyene kendi yapım şirketi yani kendi treninize yolcuyu sosyal mecralardan bulabiliyorsunuz ve bu müzik şirketlerinin de iştahını kabartıyor. Çok tıklanan biri varsa kapmaya çalışıyor, okları (tıkları) kendi üstlerine çekmeye çalışıyorlar. Yıllarca bir hobi olarak gördü rapçiler bu olayı yani yer altında kendi yağında kavrulanlar şu anda sosyal medyadan gelen maddiyattan mutlular çünkü bunu hiç hesaba katmamışlardı (Katmamıştık, bunu para için yapmıyorduk) çünkü gözleri fakirin pastasında değil. Kısacası bu olay da tamamen duygusal (maddi). İşin teknik kısmına gelecek olursak şahsen ben, bana nasıl sözler yazmam gerektiğini söyleyen, ”Ne patlar ?” mantığıyla yürüyen bir otobüste ön koltukta oturacağıma, istediğimi yapıp bir minibüsün arka koltuğunda otururum.
Peki Türkçe Rap’te kendinizi nerede görüyorsunuz?
Tabi ki en üstte görmüyorum. Çok fazla üreten var, kaliteli isimler var ve benimde geliştirmem gereken çok konu var. Bunlar üzerinde çalışıyorum. Ben sadece söz yazarı değilim. Kendi alt yapılarımı, kendi prodüksiyonumu da yapıyorum ve bunu da bir avantaj olarak görüyorum ancak şunu söylemeliyim ki, ben bir mühendisim ve rap müziği hayatımda bir meslek haline getirmek için bir savaş veriyorum ve yer altındayım.
Son olarak, bizleri bekleyen Kezzo projeleri neler?
15 Kasım‘da çıkacak olan yeni bir klibim mevcut ve ondan sonra bir tane daha… Tabii bunun yanında, Taksim Küçük Bronx‘ta küçük samimi bir organizasyonla bizi sevenlerle buluşacağız 1 Aralık 2016 gecesi, Eypio ile birlikte Türkiye’nin farklı şehirlerinde sahnelerimiz devam edecek ve daha bir çok proje de sosyal medya hesaplarımızdan rap dinleyicilerine aktarılacak.
YouTube: youtube.com/channel/UCAVWEXFVozxQ7mWKs5UguSQ
Facebook: facebook.com/KezzoMachine/?fref=ts
Twitter: twitter.com/KezzoMachine
Website: www.kezzomachine.com
