İnsanlığın temeline işaret eden okumak, izlemek ve dinlemek eylemlerinin birliğinden yola çıkarak, kitapların yaptığı çağrışımlarla şekillenen listeler ile bir yazı dizisine başladım. Bu yazı dizisinin ikinci kitabı da kıyılarımıza vuran acıdan yola çıkarak, mektup şeklinde yazılmış şiirli bir düz yazı: Deniz Duası.
“Ama o hayat, o dönem şimdi bana bile sahte geliyor, unutulup gitmiş bir söylenti gibi.”
Uçurtma Avcısı, Bin Muhteşem Güneş, Ve Dağlar Yankılandı romanları ile tanınan, kendisi de bir mülteci olan doktor ve yazar Khaled Hosseini, 2015 yılının Eylül ayında, Avrupa’da güvenli bir yaşam alanına ulaşmaya çalışırken Akdeniz’de boğulan ve cansız cesedi kıyıya vuran üç yaşındaki Suriyeli mülteci Aylan Kurdi’nin yaşam öyküsünden etkilenerek Deniz Duası’nı yazıyor.
Aylan’ın kumsaldaki fotoğrafını gördüğünde hissettiklerini şu sözlerle anlatıyor:
“Fotoğrafı gördüğümde aklıma gelen, bir çocuğu yetiştirmek için sarf edilen ve görünmeyen onca çabaydı. Bütün o endişeler, kaygılar… Onlar iyi olsunlar diye endişeleniyoruz, onlarla ilgileniyoruz ve onlara verdiğiniz tüm sevginin ve şefkatin ardından, onun kumsalda yatan cansız bedenini görüyoruz.”
Suriyeli bir babanın, sonu belirsiz bir yolculuğa çıkmadan önce, oğluna yazdığı bir mektup şeklinde tasarlanmış olan Deniz Duası, hakları olan güvenli yaşam alanını ararken, denizlerde kaybolmuş binlerce mülteciyi anımsatıyor aynı zamanda.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin açıkladığı rapora göre dünyada 65 milyon kişi mülteci konumunda. Mültecilerin yüzde 53’ü ise çocuklardan oluşmakta.
Hosseini, Deniz Duası’nın tüm gelirini, iyi niyet elçisi olarak görev aldığı Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve Khaled Hosseini Foundation’a aktarıyor ve mülteci kamplarını ziyaret etmeye, çeşitli platformlarda bu sorunu dile getirmeye ve bağış toplamaya devam ediyor.
Deniz Duası’nın görsel hikayesine Dan Williams eşlik ediyor. Kalp kıran, yansıtıcı ve birleştirici çizimlerde tercih edilen stil ve gevşek mürekkep kullanımı, dökülen gözyaşlarına, hikayeye ve denize derinlik katıyor. Umut veren yeşil çayırlardan, umut dolu ışık kırıntısı aranan karanlıklara doğru seyreden çizimler, UNCHR’ın katkılarıyla 360 derece dönebilen sanal gerçeklik videosuna dönüştürüldü ve İngiltere menşeli The Guardian gazetesi tarafından yayınlandı.
Ruhumuzun ve vücudumuzun maruz kaldığı bunca acı haberin içerisinde, ekranların karşısında çaresizce bu görüntülere tanık olup hiçbir şey yapamıyor olsak da, unutmamak, anmak ve elimizden gelenin en iyisini yapmaya çabalamak, en azından yaşamak isteyip de yaşayamayanların varlığını anımsayıp yaşamımızın özünü aramak/anımsamak ve yaşamak istediklerimizi yansıtmaya çalışmak en iyisi sanki.
Ionesco’nun da dediği gibi:
“İdeolojiler bizi ayırır, hayaller ve kederler bizi bir araya getirir.”
Dilerim dinleyeceğiniz liste, oradan oraya paramparça olmuş bir ayna gibi yansıyan ruhun özünü yansıtır size, bana yaptığı gibi bir nebze.
“Bu gece annen burada Mervan, bu soğuk havada, ayın aydınlattığı kumsalda, ağlayan bebeklerin ve kaygı içinde bilmediğimiz dillerde konuşan kadınların arasında bizimle birlikte. Afganlar, Somalililer, Iraklılar, Eritreliler ve Suriyeliler. Hepimiz gün doğumunu hem sabırsızlıkla hem korku içinde bekliyoruz. Hepimiz bir yuva arıyoruz.”
Referanslar:
http://unhcr.org.tr/tr
