Amerika Birleşik Devletleri 9. Temyiz Mahkemesinin, 1971’de yayımlanan Led Zeppelin başyapıtı “Stairway to Heaven”da Spirit‘in 1968 tarihli “Taurus”undan çalıntı yapılmadığına hükmettiği 9 Mart 2020 tarihini izleyen gün —kararın ajanslara düşmesinden sadece birkaç saat sonra— kendimi canlı yayında mikrofonda buldum. Meral Akman’ın sürpriz davetiyle 10 Mart Salı akşamı Açık Radyo 94.9‘un efsanevi Gitaresk’inin “Led Zeppelin Özel” bölümü konuğuydum.
İddia dilekçesi, The Randy Craig Wolfe Trust vakfı adına gazeteci Michael Skidmore tarafından 2014’te verilmişti. Amerikalı rock grubu Spirit’in gitaristi ve vokalisti, “Taurus”un yazarı Randy California 1997’de yaşamını yitirdikten sonra anısına kurulmuştu bu vakıf. Jüri, davacı tarafın savını destekleyecek deliller sunmadığına dair karar açıkladığında takvimler 2016’yı gösteriyordu.
Ne var ki, Randy Craig Wolfe Vakfı davanın yeniden ele alınmasını sağladı ve 2018’de üç hakimli bir panel kurularak temyize gidildi. Türkiye’de halk arasında “istinaf mahkemesi” diye bilinen resmi adı “Bölge İdari Mahkemesi” olan, ABD’deki eşdeğeri “Court of Appeals” (temyiz mahkemesi), ilk davanın yargıcı Gary Klausner’in jüriyi yanlış bilgilendirdiğini saptayarak davanın yeniden görüleceğine hükmetti.
Bu gelişme üzerine, Led Zeppelin cephesi de karşı temyiz hakkını kullanarak, bir alt mahkemede görülen tek yargıçlı dava yerine çok yargıçlı bir duruşma talep etti. Led Zep’in bu dilekçesi 2019 Eylül ayında kabul edildi.
2014’te açılan dosya 2020’de Korona günlerinde sessizce kapanırken Stairway’in girişindeki gitar partisyonunun Taurus’tan çalıntı olmadığına hükmedildi. Temyiz mahkemesinin verdiği kararı taraflarıyla birlikte anarak hukuki bir dille ifade etmek gerekirse; Stairway to Heaven’da imzası bulunan Jimmy Patrick Page ve Robert Anthony Plant’in, Taurus’u besteleyen Randy Craig Wolfe‘un aleyhine telif hakları ihlali yapmadığına dair nihai karar çıktı ve 9 Mart’ta onandı.
Onbir yargıçlı heyetin başkanı hakim Margaret McKeown, 73 sayfalık gerekçeli karar metnine şu notu düştü: “Yargılama ve temyiz süreci ‘Cennete Giden Merdiven’e uzun bir tırmanış oldu.”
Led Zeppelin konserlerinin doruk noktası daima Stairway idi ancak bu durum sadece dört yıl sürdü. 1975”ten sonraki konserlerde grup şarkıyı bir daha çalmadı. 1980 yılında davulcu John Bonham hayata gözlerini yumduktan sonra geride kalan üç Led Zeppelin üyesi Robert Plant, Jimmy Page ve John Paul Jones grubun adı altında sadece çok özel iki etkinlikte sahneye çıktı.
Bunlardan ilki, 13 Temmuz 1985’te, Afrika’daki kitlesel açlığa dikkat çekmek üzere iki zengin kıtada eşzamanlı iki konser organize eden Bob Geldof‘un Live Aid‘inde gerçekleşti. O tarihe kadar tanık olunan en geniş çaplı uydu aktarmalı televizyon sinyali olayı sayesinde dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca eve konserler canlı yayınla ulaştırılınca Live Aid de popüler kültür ve yakın tarih açısından tam bir sansasyona dönüşüverdi. Afrika’daki açlığa karşı küresel farkındalık yaratılmıştı yaratılmasına da, asıl olay, bu akılalmaz reyting hazır yakalanmışken telefon üzerinden yürütülen canlı bağış kampanyasıydı. Avrupa’nın müzik başkenti Londra’da, 72 bin katılımcılı Wembley Stadı’ndan Bohemian Rhapsody yankılanırken okyanusun karşı kıyısında —Philedalphia’da 90 bin kişinin akın ettiği John F. Kennedy Stadyumu’ndan— Stairway to Heaven yükseliyordu. Bu dev müzik olayını dünya ile aynı anda tek kanallı TRT ekranlarından izledi Türkiye. Ne özel radyolar ne de çok kanallı televizyon şebekeleri. Henüz MTV ile de tanışmamıştık. Youtube ufukta dahi gözükmüyordu. Live Aid’in TV yayını evlerimizdeki video kaydediciler sayesinde bir süre saklanabildi, çünkü Betamax/VHS kasetler bozulana kadar yüzlerce kez oynatıldı.
Live Aid’ten 22 sene sonra 10 Aralık 2007’de, Led Zeppelin’in bağlı olduğu plak şirketi Atlantic Records’un kurucularından Ahmet Ertegün’ün 1. ölüm yıldönümünde, geliri Ertegün Eğitim Fonu’na aktarılmak üzere düzenlenen “tribute” konserinde son kez özel bir “reunion” yaptı Led Zeppelin. Davula John Bonham’ın oğlu Jason Bonham geçti Londra’daki The O2 Arena‘da. Bir stadyum kadar büyük olmayan O2 Arena izleyici kapasitesi bakımından 20 bin ile sınırlıydı. Buna karşın, Guinness Dünya Rekorları‘na göre, adını Led Zep şarkısı “Celebration Day”den alan bu tarihi etkinlik, 20 milyon online başvuru adediyle tek bir konser için alınan en yüksek sayıdaki bilet talebi rekorunu hâlâ elinde tutuyor. Stairway to Heaven’ın sahipleri tarafından son canlı icra edilişi de bu “kutlama günü”nden dışarı çıkmayacak muhtemelen.
1971’den bu yana 49 yıldır gerek dinleyicilere gerekse de müzisyenlere sağladığı ilhamın büyüklüğü hiçbir zaman tam olarak ölçülemedi bu eserin. Tekli olarak piyasaya sürülmemesine rağmen yer aldığı “Led Zeppelin IV” albümü çıktığı gün dünya klasikleri arasına gireceği anlaşılan tüm zamanların en vurucu rock şarkısı Stairway to Heaven, bugün 50. yılına adım adım yaklaşırken ne gücünden ne de etkisinden bir şey kaybedeceğe benziyor.
Gitaresk programında Led Zeppelin’e uymuş Stairway to Heaven’ı “çalmamıştık”. Bu kez, yazıyı kaleme alırken o ilhamla dolarak, bu zor günlerimizde bize eşlik etmesi için hazırladığım Stairway to Heavens (2020) çalma listesinde açılışı da kapanışı da şarkının sahibi yapıyor:
“I think this is a song of hope…”
