Rock müzik gibi sert ve güçlü bir müzik türünde dahi kadınlar “prenses”lik, yaşları ilerlediğinde “kraliçe” olarak nitelendirilmektedir. Daha önce bahsedilen “Ajda Pekkan’ın cesurluğu”ndan azade rock müzik biraz daha farklı bir yerde durmaktadır. 1992’de oldukça farklı tavrıyla, sözleriyle kadınlığa dair insanların alışmadığı bir yerden konuşan Nazan Öncel “Ben de bir melek değilim/Bugün canım sevişmek ister.” der, ardından “Sokak Kızı” şarkısında hem korkusuzluğundan hem de şiddetten bahseder:
Tütün buldum yerlerden/Gittim yaktım birinden/Dayak yedim abimden/Korkum yoktur itlerden
https://www.youtube.com/watch?v=Puo–qU5-ME
1980’li yılların sonundan itibaren rock müzik camiasında oldukça önemli bir yeri olan Şebnem Ferah öncelikle üyelerini sadece kadınların oluşturduğu Volvox grubunda yer almış ve genel olarak erkeklerin sesinin duyulduğu bir müzik türünde ezberi bozmuştur. Volvox’la yapılan röportajlara bakıldığında grubun çalışmalarını yürüttüğü 1988-1994 yılları arasında sorulan soruların “kız grubu” olmaları temelinde yürüdüğü görülür. Aralarında Özlem Tekin, Buket Doran gibi isimlerin de bulunduğu grup üyeleri öncelikle “Bu iş erkek işidir.” diyen bir güruhla karşılaştıklarını, küçümser tavırlar gördüklerini, sonrasında grubun yaptığı müziğin “sertliği” anlaşıldığında saygı görmeye başladıklarını anlatırlar. Yapılan röportajlardan biri sırasında “Kız grubu diye bir şey yoktur. Rock grubu vardır. Önemli olan o müziği yapanların cinsiyeti değil, nasıl yaptıklarıdır.” cevabını verdikleri an karşılık olarak sorulan soru Hıbır-Laneth-Tempo’nun ortaklaşa düzenledikleri Yılın Oscarları ödüllerindeki En Seksi Kadın kategorisinde Volvox’un dört elemanının ilk beşte olmasını nasıl değerlendirdikleri olur. Elbette ki tüm bu sorulara makyaj ve dekolteyle ilgili ne düşündükleri sorusu da eklenir. Volvox, ilk zamanlar konserlere özellikle makyajsız ve erkek görünümlü çıktıklarını belirtmiştir. Çünkü “kötü müziklerini görünümle kapatıyorlar.” türü lafların çıkartılmasını istememektedirler.
Şebnem Ferah sonrasında solo albümlerini çıkarmaya başlamış, Türkçe sözlü rock müziğinin “prensesi”, yaşı ilerledikçe ise “kraliçesi” olmuştur. Güçlü ve karanlık bir görünümle ortaya çıktığı düşünülse de ilk albümü “Kadın”dan çıkan ilk şarkısı yalnızlığını yine eş ve annelik rolleri üzerinden anlatmaktadır:
“Gelinlik giymeden ışığı görmeden/Bebeğimden önce vazgeçtim dünyadan/Kaderi yenmeden utandım kendimden/Daha sevilmeden vazgeçtim dünyadan/Nerden geldim of yolculuk nereye/Belki söyler of sorarsam kadere/Yok sevenim arzuyla/Mezarlar bile küsmüş of kadınca ölene”
Ferah, yine aynı albümde sevdiği adama aşkını ve geri dönme çağrısını “Dur gitme/Bırak kadının olayım” diyerek yapmaktadır.
Rock müzik türünden bir başka isim Şebnem Ferah’ın Volvox grubunda birlikte çaldığı Özlem Tekin‘dir. Fark edilmese de Özlem Tekin, Şebnem Ferah’a nazaran “daha güçlü, daha bağımsız” bir kadın imajı çizmektedir. “Çok üzgünüm istemeden/Seni dün gece aldattım/Kim olduğu mühim değil/sana bağlanmaktan kaçtım” diyerek dönemin kadın müzisyenlerinin söylemlerinden çok daha cesur bir noktada konumlandırmıştır kendisini. Bu cesur duruşa klibinde “Yüreğimde öfken/Yüzümde gölgen/Gidiyorum dönmem, bahardan önce/Altımda deprem/Ardımda seller/Gidiyorum dönmem, bahardan önce” sözleriyle sevdiği adamı öldürüp özgür ve huzurlu bir şekilde arabasıyla ormana gömmeye götürdüğü “Bahar” şarkısını da örnek verebiliriz.
https://www.youtube.com/watch?v=YBql1HmGjNs
İleride bahsedilecek olan “fabrikasyon türü kadın şarkıları”nın yazıldığı dönemin aksine Tekin, çok öncesinde “Duvaksız Gelin”le o dönem eserler veren müzisyenlerin pek de değinmediği noktalara değinmiştir aslında:
Dur gülüm, sus ağlama/Yeter çektiğin/Kördüğüm körpe yüreğin/Bak titriyor ellerin/Seni ezenler ezip geçenler/Taş olsun birer birer/Neler ettin,neler buldun/Yok de haykır gelin/Böyle zorla düğün olmaz ki/Yok mu sevdiğin/Böyle zorla gelin olunmaz ki/Yok mu bildiğin/Duvaksız gelin olmaz
https://www.youtube.com/watch?v=ItAVrbxPqBQ
Özlem Tekin’e dair verilecek son örnek tüm bu bağımsız ve güçlü duruşuna rağmen işin sonunda yine cinsiyetçi bir dile kaydığı “Dağları Deldim” şarkısı olacaktır:
https://www.youtube.com/watch?v=DpMQHULyzVg
Görgülü bilgili olsun, zengin olsun diye/Hiç işim olmaz benim keyfim yerinde/Magazin malı güllü dallı motorlar gibi koca aramıyorum ki oğlum ben/Bu şarkılar niye/Aşk için aşk/Bende sapına kadar var, o ayrı/Ama bil, kesip atamam/Sen olmasan bile/Unutamam ben bu aşkı/Dağları deldim tek başıma/Çölleri aştım/Bir tek ben/Erleri yendim kız başıma/Sende yıkılmam.
“Kız başına” erleri yenen Tekin, “sapına kadar” aşka sahip olduğunu söylerken kabahatin pek çoğunu da “koca arayan motor” hemcinslerinde buluyordu.
1990’ların sonunda adını duyuran Aylin Aslım ise 2000’lerin başında daha aktivist bir tavır sergilemeye başlamış, sadece kadınlardan oluşan grubuyla sahne almaya başlamış, özellikle ikinci albümündeki “Güldünya” şarkısıyla kendisini gösteren feminist damarı sonraki albümlerinde de devam etmiştir.
Canım abim vurma beni/Bu dünyadan alma beni/Dökülür mü kardeş kanı/Bir karında yatmadık mı/Bir anadan doğmadık mı/Bir memeden doymadık mı/Binbir yarayla tek bir kurşunla gitti/Güldünya!/Kim farkında kimin umrunda/Yandı bir dünya/Seni gönderene söyle/Köydeki büyük meclise söyle/Daha çocuk yaşta üstüme çıkan herife/Eğer böyle ölürsem/İki elim yakanızda/Hayaletim gezer düşer peşinize/Binbir yarayla tek bir kurşunla gitti/Güldünya/Kim farkında kimin umrunda/Yandı bir dünya binbir yarayla/Tek bir kurşunla gitti/Güldünya/Kim farkında kimin umrunda/Söndü bir dünya …
Sen mi beni öldüreceksin/Sen mi beni durduracaksın/Tırnaklarımla kazdığım yoluma mı çıkacaksın/Sen mi beni öldüreceksin/Sen mi beni yıldıracaksın/Bunca yıl kanımla doydun, canımı mı alacaksın
Onunla bir partide tanıştık/Biraz hızlı kaynaştık/Başında iyi anlaştık/Cicim ayları çabuk geçti/Bizimki acayipleşti/Kızkaçıran/Kıskanç oğlan/Cebinde babasının parası/Bir de anasının kuzusu/Söyle bana bu neyin havası/Onu giyme içini gösterir/Bunu giyme k.çını gösterir/Erkeklik tasladın ya/İyi cesaret doğrusu/Ben şarkılar söylerim/Hem çalar hem oynarım/Hayat benim hayatım/Canım ister giyinirim/Canım ister soyunurum/Yoksa beğenmedin mi/N’oldu/Hoşuna gitmedi mi
– – –
Resim: “Music banquet Dżesekareseneba government official. Harpist, Lute Player, playing the lyre and the dancing girl. Dżesekareseneba tomb. XVIII Dynasty, 1579-1293 BC, New You. Necropolis Shechem Abd el-Qurna. Western Thebes. A copy of the mural made by an unknown painter.” Kaynak
1.Bölüm: “Hür Doğdum, Hür Yaşarım”
2. Bölüm: “Erkekler ve Zamane Kızları”
Haftaya: “BİR “PROJE” OLARAK KADIN ŞARKILARI
){kind=link}