KADINLAR VE ŞARKILAR | Bir “Proje” Olarak Kadın Şarkıları (4. Bölüm)

Gönül İşi

Aylin Aslım ve dönemin birçok kadın müzisyeni için “kabaran feminist damar” kadın cinayetlerine yönelik şarkılarla özellikle Güldünya’nın öldürülmesinden sonra fabrikadan çıkmış gibi gözle görünür olmuş, öncesinde Sezen Aksu’nun “Ünzile”si dışında pek de örnek bulamadığımız bu tarz çalışmalar “Kadın Şarkıları” projeleriyle artmıştır.

Ünzile insan dölü/On kardeş beşi ölü/Büyüdükçe un ufak/Ve gelir de görücü/İnci gibi dişi/Görücü bilir işi/Söğüdüm ağlar gider/Olur hatun kişi/Varmadan sekizine/Ergin oldu Ünzile/Hem çocuk hem de kadın/Onikisinde ana/Bir gül gibi al ve narin/Bir su gibi saydam ve sakin/Susar kadın Ünzile/Yağmuru kim döküyor/Ünzile kaç koyun ediyor/Dayaktan uslanalı/Hiçbir şey sormuyor/Korkar durur gitmez/Köyün en son çitine/İnanır o sınırda/Dünyanın bittiğine/Ünzile insan dölü/Bilinmezlere gebe/Sırların mihnetini/Yükleyip de beline/Varmadan sekizine/Ergin oldu Ünzile/Hem çocuk hem de kadın/Onikisinde ana/Bir gül gibi al ve narin/Bir su gibi saydam ve sakin/Susar kadın Ünzile/Yağmuru kim döküyor/Ünzile kaç koyun ediyor/Dayaktan uslanalı/Hiçbir şey sormuyor

Ünzile’den sonra Kardelen Projesi’nde kendisini gösteren Sezen Aksu, daha sonrasında ilk defa Sabancı Vakfı’nın inanılmaz “gösterişli” gecesinde Sertab Erener tarafından seslendirilen “Kız Leyla” şarkısının da sözlerini yazmıştır.

Kiminin kocası kiminin amcası/En sevdikleri yanı sözün kısası/Aldılar sıcacık uykularından/Attılar dere yataklarına gece yarısı/Ne kıyanlar bildi ne kıyılanlar/Erkek Yasası/Kalk doğur kendini kadirsin/Kadınsın kızımsın annemsin/Ne çok sütün vardı oysa/Dünyayı kin mi emzirsin?/Kız Leyla ayağa kalk hemen!/Kalk çabuk, topla kırıklarını/Kız Leyla pusuya yat hemen/Bi daha vurmasınlar kız çocuklarını/Kimi yol ağzında damladı bıçaktan/Kimi dostane bi sohbet sırası/Can giderken kul elinden/Yüzümüze tükürdü son nefes

“Güldünya Şarkıları” albümü ise farkındalığı artırma ve samimiyeti açısından her ne kadar önemli bir konuma sahip olsa da gerek bir “proje modası”nın parçası olması gerekse albüm fotoğraflarının toplumsal cinsiyet rollerini yeniden üretir olması sebebiyle eleştirilmesi gereken bir konumdadır.

Aylin Aslım “Güldünya” şarkısının sözlerine bakacak olursak:

Canım abim vurma beni /Bu dünyadan alma beni /Dökülür mü kardeş kanı /Bir karında yatmadık mı /Bir anadan doğmadık mı /Bir memeden doymadık mı /Binbir yarayla tek bir kurşunla gitti /Güldünya!/Kim farkında kimin umrunda/Yandı bir dünya /Seni gönderene söyle /Köydeki büyük meclise söyle/Daha çocuk yaşta üstüme çıkan herife/Eğer böyle ölürsem/İki elim yakanızda /Hayaletim gezer düşer peşinize /Binbir yarayla tek bir kurşunla gitti /Güldünya /Kim farkında kimin umrunda /Yandı bir dünya binbir yarayla /Tek bir kurşunla gitti /Güldünya /Kim farkında kimin umrunda /Söndü bir dünya

“Güldünya” cinayeti sonrasında yazılan bu şarkı farkındalık açısından önemli olduğu kadar, devletin sansür politikasına da muazzam bir örnek teşkil etmiş, Aylin Aslım’ın bu şarkısı “halkı küçük düşürdüğü” gerekçesiyle yasaklanmıştır. Kadın şarkıları ve devlet yasakları arasındaki ilişki elbette ki kendisini ilk olarak 2000’lerde göstermemiştir. Leman Sam’ın “Anladım ki” şarkısı, içinde geçen “Dün gece hiç tanımadığım bir erkeğe/ sırf sana benziyor diye/ usulca sokulup/ ‘Merhaba’ dedim”. sözleri nedeniyle TRT denetimi tarafından onay görmemiş, gerekçesi olarak ise “Türk kadının tanımadığı hiçbir erkeğe selam vermeyeceği, şarkının Türk kadının ahlakını bozduğu” gösterilmiştir. Ayla Algan’ın Fikret Şeneş imzalı “Bak Şu Adama Âşık Oldu” şarkısı da “evli bir erkeğe âşık genç bir kadının hikâyesini anlattığı” için TRT’den onay görmemiştir.

https://www.youtube.com/watch?v=bE5_zThn-sM

https://www.youtube.com/watch?v=6c4fd21Dz-E

Namus dolayısıyla işlenen kadın cinayetleri için yazılan şarkılar dışında bir diğer başlık Ünzile şarkısında olduğu gibi “çocuk gelinler” olmuştur. Mabel Matiz’in sözlerini yazıp Ceyl’an Ertem’in söylediği “Cennetin Irmakları” şarkısı bir trans cinayeti haberinden doğup “çocuk gelinler” meselesine dair de yazılan en hisli şarkılardan biri olacaktır:

Bir hayatın tükürüldüğü yerde/Aktı şol cennetin ırmakları/Bir bezden bebek gördüm ben orada/Ah’la boyalıydı tırnakları/Gözlerinde uykusuz masallar/Dizlerinde hâlâ kendi çocukluğunu sallar/Ah beyim yapma dur/Bir kızım var benim/Aslında doğmadı henüz/Ama kalbimi emer/Beyim dur biraz/Nerede benim düş payım/Gönlüme geçmez liran/Biraz izin ver unutayım/Bir rüyanın büküldüğü yerde/Yosun tuttu oyunun yorgun taşları/Kapkara sürgüler çekildi sonra/Çatıldı cennetin o şen, körpe, gül kaşları/Gözlerinde uykusuz masallar/Dizlerinde hâlâ kendi çocukluğunu sallar

https://www.youtube.com/watch?v=UH3Il92bZD4

Resim: Vilma Ipanaque, Musica

  1. Bölüm: Hür Doğdum, Hür Yaşarım
  2. Bölüm: Erkekler ve Zamane Kızları
  3. Bölüm: 90’lı Yıllarda Ortaya Çıkan Rock “Prensesleri”

5. Bölüm  Feminizm ve Eylem Şarkıları

Tags: , , , , , , , , , , , , , , , , ,

İlginizi Çekebilir

IndieCity IV bu sene 5 Mart tarihinde Salon İKSV’de!
Norrda’dan Yeni Albüm: “Sonu Yok”

Yazar

Bize Katıl!