Birkaç gün oldu El Hamra‘da orta halli bir otele yerleşeli. Sıcak, parlak, mavi ve toprak rengi bir şehir Beyrut. Kahvesi de kadınları gibi güzel; yabancı olmadığınız bir dokusu var. Heterojen kalmaya mahkum bir doku… Her soluk alıp verdiğinizde hissediyorsunuz bunu. Dinamiğini koruyan acı ve umut, karanlık ve aydınlık… Yıkılmam ben kolay kolay diyor Beyrut her sabah size; her gece fısıldıyorsunuz siz de “YIKILMA SAKIN!”
*Görsel: Halil Cibran’ın Ermiş kitabından alınmıştır.Dayanmak mümkün mü diyor iç sesim, dünyanın ilerlediği yolu dehşetengiz bulurken. Yıllarca iç savaşın yaşandığı, inanmak uğruna -ki uğruna ölmeli midir insan?- bastırılarak, çıkmazlara zorlanılarak yaşanılan bir toprak. Hayallerin ve arzuların unutulduğu belki unutturulduğu dahası bununla beraber yaşamaya alıştığınız bir dünya: Ortadoğu. Karanlık ve aydınlığın dünyası… Şimdi Fairuz’un müziğini hissedebiliyor insan. Arap diasporasına nasıl ulaşabildiğini, herkese eş uzaklıkta durmadan bunu yapamayacağını da anlıyor insan. Oğlu Ziad Rahbani’nin caz aşkını, Amin Maalouf‘un yazdıklarının ardında olanları, çizdiği resimler kadar kurduğu cümlelere de hayranlık duyulacak Halil Cibran’ı… Anlayabiliyor insan. Anlayabiliyorum “Dünyayı kurtarsa fena olmaz dediğiniz Mashrou’ Leila‘yı.” (Mashrou’ Leila – “Sevim koş koş, dünya kurtuluyor!”)
Mistisizm ya da tasavvuf anakarasında kurulan bir ülkenin doğasında aydınlığı aramak ne kadar olağansa, ürettikleri eserlerde de onunla karşılaşmak o kadar olağan. Bu coğrafyanın insanları yaptığı her işi aşkla yapıyor keza. Aşkı hissediyor insan. Yazılanlar, resmedilenler, sesler, mimariler hatta mezeler… Cibran okurken duyumsadığım aydınlığı “Soap Kills” dinlerken de duyumsuyorum. Karanlıkta ilerliyorsunuz hani… Durmadan neyle karşılaşacağınızı bilmediğinizi düşünüyorsunuz o an, işte o hata! İnsan karanlıkta muhakkak aydınlıkla karşılaşıyor.
Sizin de bildiğiniz gibi baya eski bir oluşum Soap Kills. 1997’nin ekiminde Yasmine Hamdan ve Zeid Hamdan kuruyor grubu. Batının Chet Baker‘ına eş, elektro indie-pop dolaylarında müzik yapan ikili Arabic Trip-Hop‘ın öncülerinden. Grubun adı ise coğrafyada yaşanan iç savaşlara gönderme niteliğinde “Soap Kills” olarak karar veriliyor.
Synth tabanlı müzikler yaparak yaratıcı ruhunu konuşturan Zeid Hamdan ve yumuşacık, bal gibi sese sahip Yasmine Hamdan karanlığın içinden çıkageliyor, siz bir otel odasındayken. İcra ettikleri Trip-Hop’ı sıradışı yapan şey de bu zaten; vokalin sesi ve şarkı sözlerinin Arapça olması. Arapçanın şarkılara nakış gibi işlenmesinin büyüsünden çıkamıyorsunuz, buna loop’lar da izin vermiyor.
İnsanlar ve zaman, zaman ve değerler, değer ve yaşam, yaşam ve insan arasındaki gerilimli ilişkinin aydınlığa kavuşmasıdır bu müzik. 1997-2006 arasında hayli aktif olan grup bu süre zarfında,
Lost (1998)
Live At Circus (1999)
Bater (2001)
Cheftak (2002)
Enta Fen (2005) albümlerini çıkarıyor.
Son olarak 2015’te “The Best Of Soap Kills” adında derleme bir albümle tekrar sarılıyorlar.
Geçmiş mi iyi yoksa bugün mü? Bazen cevabını vermek zor oluyor. Ardınızda bıraktığınız bugünken, uyandığınız şehir geçmiş gibi geliyor. İkisinin birbirine eş olduğunu bildiğiniz bir dünyada yaşıyorsanız, sorular girizgâhtan ötesine ulaşmıyor. Ortadoğu kültürüne bu noktadan bakınca oldukça tanıdık geldiğini fark ediyorsunuz siz de. Müzik de dahil buna. Olmazsa olmazımız oryantal tınılarını Soap Kills şarkılarına ho
mojen bir şekilde yediriyor. Biraz avangard, biraz geleneksel, Arap müziğinden kopmadan, Arapça modern bir açılımla nasıl yansıtılır sorusunun cevabını bir şarkıda size sunabilecek yeteneğe sahipler hem de.
İkilinin Soap Kills dışında projeleri de mevcut. Özellikle Zeid Hamdan Beyrut alternatif müziğinin ardındaki adam oluyor. Bir çok grupla çeşitli projeler yürütüyor. Bunlardan biri de “Zeid & The Wings”. Grup New Arabic Pop tarzında müzik yapıyor. Arabic folk, rock, reggae, elektro etkileşimli İngilizce ve Arapça şarkılar… Genel olarak alternatif pop adı altında değerlendirilebileceği düşünülse de grubun icra ettiği müziği tek bir tür ile tanımlamak zor.
Kademeli olarak bir araya gelen eklektik grubun üyeleri:
Zeid Hamdan: Back vokal, gitar
Marc Codsi: Gitar, synth, bateri
Yasmeen Ayyashi: Vokal, bas, perküsyon
Sara Barrage: Vokal, perküsyon
Gihan El Hage: Vokal, perküsyon
İyi bir armoni vokal niteliği de taşıyan grup, yenilikçi ritimleri ile kendi tarzını konuşturuyor. Birçok mecrada Beyrut’un en iyi 10 grubu listelerine girdi. İlk single’ları 2011’de çıkan “General Suleiman”a İtalyan yönetmen Gigi Rocatti bir video çekti.
Klipten sonra oldukça hit haline gelen parça, gruba Avrupa yollarını da açtı. Reggae ile içinizi kıpır kıpır eden şarkının sözleri politik mesajlar içermesi ile de dikkat çekti. 2012’de çıkan ilk albümleri “Aaseh” ve 2015’te yayınlanan “Balekeh” EP’leri hakkında da birkaç kelam etmek isterim. New Arabic Pop nasıl bir şey sorusunun cevabını taşıyor buradaki şarkılar. Özellikle “Balekeh” şarkısının beni tutup uzayın herhangi bir yerine fırlattığını nasıl anlatamıyorsam, orada şarkıya ritim tutup dans ettiğimi de anlatamayacağımın farkındayım. Uzay dediysek karanlık değil, sizi yormayan bir aydınlığa gönderiyor parça. Yapay olan her şey bunun dışında. Yani yaptıkları müziğin tanımlarından biri bu olabilir. Sonra Jazira ile dönüş yapıyorsunuz terraya. Evrenin tüm sırrını her hücresinde taşıyan o kadınsınız, biraz panik atak biraz durgun… Rocket, Ocean, Aasfe, Hkini şarkıları da radarıma takılan yenilikçi işlerden. Buyurun alın bir tane!
Müzik ve insan arasındaki yumuşak dişlilerden geçen aydınlık, insanlar ve çıkarları arasındaki keskin ve hassas dişlilerden geçen karanlığı yenebiliyor. Bknz: “Soap Kills” ile yaklaşan bir aydınlık, “Zeid And The Wings”. Dramatik, politik dalgalanmalar yaşayan topraklarda yükselen güneş daha bir sıcak, daha bir parlak, daha bir aydınlık oluyor.
Beyrut işte böyle bir yer; karanlık öyle karanlık ki aydınlığı farketmemek olanaksız. Beyrut öyle bir yer ki “Dünya kurtulacak ve bipolarına sığabileceğiz seninle ey müzik!!!” bile diyebiliyorsunuz.
Sizlere yine yazacağım! Ben Sevim, uzak gözlerinizden öperim…
